Actueel

Tijd voor een Commissie Legitimiteit

Sinds Simon Sinek kwam met zijn theorie over why, what en how (‘startwithwhy’, 2014) is de aandacht voor vragen over legitimiteit en bestaansrecht van bedrijven, instellingen en hun raden van toezicht en commissarissen ook in Nederland weer enigszins toegenomen. Tijdens ons advieswerk merken we echter dat raden van commissarissen en toezicht vooral bezig zijn met het what en how (op welke markten wil de raad van bestuur focussen? hoe gaan we ons verantwoorden naar de aandeelhouders? hoe gaat het bestuur de bouw van de nieuwe wijk realiseren? hoe blijft de raad van bestuur in control en welke risico’s vindt zij acceptabel?) en te weinig met het why (waarom bestaat de onderneming, waarom, voor en namens wie houden wij als commissarissen toezicht?).

In sommige landen waar wij als GU actief zijn bestaat de ‘Sharia Supervisory Board’. Keurig opgenomen in de handboeken van vooraanstaande instituten als het IFC. Deze is vooral ingesteld bij instellingen voor islamitisch bankieren, om normen, waarden, identiteit en legitimiteit te bewaken. Wat kunnen we daarvan leren? Dat sommige culturen, ondanks onze vooroordelen, goed in staat zijn de juiste accenten te plaatsen. Van Simon Sinek leerden we al dat zonder de why, de what en how niet heel goed uit de verf gaan komen. Uiteraard hoeft het niet meteen een afzonderlijke Supervisory Board te zijn, laat staan een hele Commissie. Maar Legitimiteit als vast onderdeel van de jaarcyclus en het toetsingskader van de raad van toezicht of commissarissen is geen luxe, maar een noodzaak.

De raad van toezicht van Fontys Hogescholen heeft het begrepen. Zij hebben in hun toetsingskader Legitimiteit als hoofdonderwerp genomen. “De RvT houdt toezicht op de borging van de legitimiteit van Fontys. De legitimiteit van Fontys is onderverdeeld in vier onderwerpen waarop de RvT toezicht houdt: (1) de identiteit van Fontys; (2) voldoen aan externe regelgeving; (3) doelmatigheid, doeltreffendheid en risico’s in de context bestaansrecht; en (4) accreditaties.” De RvT van Fontys heeft Legitimiteit als vast onderdeel van haar taak opgenomen en weet waarom, voor en namens wie zij toezicht houdt.